به گزارش خبرنگار سینماپرس، سال 1392 کم کم آخرین روزهای خود را سپری می کند و به رسم همه ساله یادی می کنیم از هنرمندانی که در این سال به دیار باقی شتافته اند و سال 93 در میان ما نیستند. به هر صورت فقدان تک تک این عزیزان در سال آتی احساس خواهد شد و یادشان همواره در دل همه ما باقی خواهد ماند. با رفتن این سرمایه ها کمتر می توان برایشان جاگزینی پیدا کرد. حادثه «معراجی ها» و  فقدان شش نفر از متخصصان سینما یکی از بدترین اتفاقات سال 92 بود.

 

پروین میکده

پروین میکده در سال 1314 متولد شد. پدرش سرهنگ ابوالقاسم میکده علاقه زیادی به موسیقی ایرانی داشت و به همین علت فرزندانش را با آن آشنا کرد. او سال دوم دبیرستان را پشت سر گذاشته بود که ازدواج او را از ادامه تحصیل بازداشت، اما در فعالیت‌های علمی و هنری شرکت می‌کرد.

این هنرمند فقید در فیلم‌هایی از جمله چه خوبه برگشتی، گناهکاران، پوپک و مش ماشاءالله،خاله سوسکه،بیداری،پسر تهرونی،دلداده، توفیق اجباری،بی وفا، خوابگاه دختران، عروس فراری، بانوی من،شام آخر، مربای شیرین، من ترانه پانزده سال دارم، همسر دلخواه من، عشق شیشه‌ای، زخمی، مرد عوضی، بالاتر از خطر، روزی که خواستگار آمد، افسانه دو خواهر، عبور از تله و... به ایفای نقش پرداخته بود.

وی در روز 19 اسفند ماه در سکوت خبری در بیمارستان شهریار درگذشت و سرانجام صبح امروز در قطعه هنرمندان بهشت زهرا آرام گرفت.

هوشنگ کاووسی

زنده یاد امیر هوشنک کاووسی، منتقد قدیمی سینما در دومین روز از نوروز سال 92 پس از گذراندن یک دوره بیماری شدید ، دارفانی را وداع گفت.

شادروان امیر هوشنگ کاووسی، ۷ خرداد ۱۳۰۱ در تهران متولد شد. وی کارگردان، نویسنده و منتقد سینما بود. از شادروان کاووسی به عنوان بنیان‌گذار نقد تحلیلی سینما در ایران یاد می‌شود. وی سال‌های سال در نشریات معتبر سینمایی فیلم قلم زد و در سال‌های اخیر نیز مطالب وی در مجله فیلم منتشر می‌شد.

 

عسل بدیعی

شادروان عسل بدیعی، بازیگر سینما روز 12 فروردین ماه در بیمارستان لقمان درگذشت.

زنده یاد عسل بدیعی متولد سال 1356 در تهران بود. او سال 1375 به سینما راه یافت و با فیلم سینمایی «بودن یا نبودن» به کارگردانی کیانوش عیاری فعالیت حرفه ا‌ی خود را آغاز کرد.  وی در رشته‌ علوم تغذیه تحصیل کرده بود.

دست‌های آلوده (سیروس الوند)،  هفت پرده (فرزاد مؤتمن)، از صمیم قلب (بهرام کاظمی)، شمعی در باد (پوران درخشنده)،  پروانه‌ای در مه (محمدجواد کاسه‌ساز)، سربلند (سعید تهرانی) و  روز هشتم  در کارنامه بازیگری زنده یاد عسل بدیعی به ثبت رسیده است.

 

سعدی افشار

زنده یاد سعدی افشار،سیاه باز تئاتر ایران در روز 30 فروردین ماه در سن 79 سالگی به دلیل کهولت سن و بیماری مزمن ریوی  از دنیا رفت.

سعدالله زحمت‌خواه معروف به «سعدی افشار» در 13سالگی با دوده‌ لوله‌ بخاری خودش را سیاه کرد و اولین تجربه‌ سیاه‌بازی‌اش را داشت. او بعدها در یک عروسی در خیابان سیروس با چوب‌پنبه‌ سوخته خودش را سیاه کرد و به صحنه رفت.

او به عنوان بازمانده‌ سیاه ‌بازی ایران و پیشکسوت تئاتر «تخت حوضی» شناخته می‌شد که این اواخر با بیماری پوکی استخوان دست به گریبان بود و از دو سال پیش هم با شکستن کمرش، مشکلاتش بیش‌تر شد.

این هنرمند باسابقه‌ سیاه‌باز، نوروز امسال به دلیل عفونت ریه در بیمارستان بستری شده بود‌ و بعد از ترخیص چند روزه بار دیگر به بیمارستان «سینا» منتقل شد.

 

رامین نعمتی

این بازیگر قدیمی سینما و تلویزیون روز 21 اردیبهشت به دلیل سرطان کبد در بیمارستان آبان به دیار باقی شتافت.

مرحوم رامین نعمتی،  ششم شهريور سال 1329 به دنیا آمد و از سال 1348 با بازی در سریال هایی نظیر: سركار استوار، مراد برقي، تلخ و شيرين، خانه در آتش، آدم كاغذي و يكي بود يكي نبود فعاليت هنري خود را آغاز كرد. او در کارنامه خود بازی در مجموعه های آتش در خانه، شيطان در خانه، فروشگاه، بازگشت پرستوها، جاده ابريشم، پهلوانان نمي ميرند، شب زدگان، قصه هاي شهرك، راه سوم، كژدم 33، دردسر والدين، پدر خاك و آواي گلستان و فیلم های سینمایی برخورد خيلي نزديك، پوست موز، ملودي، دختري در قفس، آقاي رئيس جمهور، مرد عوضي، ويرانگر و فیلم های تلویزیونی کارد و پنیر و... را به ثبت رسانده است.

 

جلیل شهناز

شادروان جلیل شهناز، استاد برجسته تار بر اثر بیماری طولانی و کهولت سن، صبح روز 27 خرداد در سن ۹۲ سالگی درگذشت.

شادروان جلیل شهناز، در خرداد ماه سال ۱۳۰۰ در اصفهان و در خانواده‌ای اهل موسیقی چشم به جهان گشود، پدرش (شعبان خان) علاقه زیادی به موسیقی ایرانی داشت و علاوه بر تار که ساز اختصاصی او بود، سه‌تار و سنتور هم می‌نواخت. زنده یاد شهناز از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد عبدالحسین شهنازی و برادر بزرگ خود حسین شهناز فرا گرفت. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد.

مرحوم جلیل شهناز در جوانی با حسن کسایی آشنا شد که این آشنایی آغاز همکاری بلند مدت آن دو بود. شادروان جلیل شهناز از سال ۱۳۲۴ در تهران ساکن شد و با رادیو تهران شروع به کار کرد و در بسیاری از برنامه‌ها به عنوان تک ‌نواز شرکت کرد. اقامت زنده یاد جلیل شهناز در تهران مصادف بود با پخش برنامه‌های تخصصی موسیقی از رادیو و تلویزیون که جلیل شهناز از تکنوازان بی‌بدیل این دوران بود.

وی در دهه ۶۰ به همراه فرامرز پایور، علی اصغر بهاری، محمد اسماعیلی و محمد موسوی در قالب گروه اساتید به اجرای برنامه در ایران و کشور‌های دیگر پرداخت. این استاد تار در طول زندگی هنری خود با هنرمندانی مانند فرامرز پایور، حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسائی، محمد موسوی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی، حسین خواجه امیری و محمدرضا شجریان همکاری داشت.

این هنرمند در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد و مدرک درجه یک هنری به وی اهدا شد و در سال‌های بار‌ها مورد تقدیر قرار گرفت. در تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۸۹ خانه موسیقی به دست جلیل شهناز نوگشایی شد و در این مراسم نیز از سوی خانه موسیقی تجلیل شد.

 

محمود استاد محمد

زنده یاد محمود استاد محمد، نمایشنامه‌نویس و کارگردان باسابقه تئاتر ایران روز 2 مرداد ماه درگذشت.

شادروان محمود استاد محمد در سال 1329 در محله دروازه دولاب تهران متولد شد. او خالق نمایشنامه های ماندگاری  چون «آ سید کاظم»، «رسم زمانه» ، «شب بیست و یکم»، «سرای رنج و شکنج»، «دیوان تئاترال» و ...بود.

این هنرمند مدت‌ها با بیماری سرطان کبد مبارزه کرد. به دلیل شرایط نابسامان دارو، او در مدت یک ماه گذشته نتوانسته بود داروی بیماری‌اش را مصرف کند.

 

مرشد ترابی

شادوران مرشد ولی‌الله ترابی - نقال پیشکسوت در روز 12 مردادماه درگذشت.

زنده یاد مرشد ترابی که در خانواده‌ای تعزیه‌خوان تولد یافته و فعالیت در عرصه‌ نمایش‌های سنتی و آیینی را از کودکی و با شبیه‌خوانی آغاز کرده بود، با شاگردی در محضر اساتید هنر نقالی مکتب تهران، به یکی از برجسته‌ترین اساتید در رشته‌ نقالی تبدیل شد که شیوه‌ شاخص و ویژه‌ خود را در این زمینه داشت. او که عمری در زمینه‌ احیای این هنر، ترویج فرهنگ ملی و خدمت به شاهنامه‌ فردوسی زحمت کشید، او مدت‌ها از بیماری سرطان رنج برد و در یکی دو هفته‌ گذشته، در بیمارستان «مدائن» تحت درمان بود.

زنده یاد مرشد ولی‌الله ترابی سفیدآبادی متولد سال 1315، نقال و نویسنده بود که چندبار مقام اول نقالی را در کشور کسب کرد.

 

سید ابراهیم بحر العلومی

سید ابراهیم بحرالعلومی منتقد سینما به دلیل ایست قلبی از دنیا رفت.این فعال عرصه‌ سینما که در مسافرت به سر می‌برد، صبح روز 19 مرداد ماه در بیمارستانی در نوشهر درگذشت.

شادروان سید ابراهیم بحرالعلومی که متولد 1329 بود در سن 63 سالگی از دنیا رفت.

اوعلاوه بر فعالیتش در عرصه‌ نقد سینما، به عنوان بازیگر در فیلم‌های چون سن‌پترزبورگ، چهل سالگی، زمهریر، بی‌پولی، مرسدس و ضیافت و سریال کلاه پهلوی و... به ایفای نقش پرداخت.

 

محرم بسیم

زنده یاد محرم بسیم هنرمند پیشکسوت و بازیگر سینما و تلویزیون روز 6 مهر ماه دارفانی را وداع گفت.

مرحوم محرم بسیم که عمر خود را در راه خدمت به فرهنگ و هنر این مرز و بوم صرف کرد در سن 93 سالگی درگذشت.

محرم بسیم که بیش از 50 فیلم و سریال را در کارنامه بازیگری خود داشت در فیلم هایی مانند : گلنار، افسانه دو خواهر، میلاد، دو نفر و نصفی و ... به ایفای نقش پرداخته است و در بسیاری از سریال های تلویزیونی نیز به ایفای نقش پرداخته است. وی که اصالت باکویی داشت و از مهاجرین آذربایجانی قبل از به تهران بود از بنیانگذاران تئاتر آذری در تهان بوده که مهارت در نواختن تار و فعالیت در تلویزیون قبل از انقلاب را نیز در پرونده خود داشت. او متولد 1299 بود و فعالیت هنری خود را در سینما از سال 1317 آغاز کرد.

 

سعید امینی

بازیگر نقش کامران در نفس عمیق، سعید امینی روز 15 آبان ماه از میان ما رفت. دلیل مرگ او گاز گرفتگی عنوان شده است. او با بازی در نفس عمیق، فیلم ماندنی پرویز شهبازی، در تاریخ سینمای ایران و ذهن علاقه مندان اغلب جوان این فیلم، ماندگار شد و دیگر علاقه ای به ادامه بازیگری نداشت و در زندگی واقعی ، سرانجامی همچون سرانجام نقشش داشت.

  

جهانگیر جهانگیری

شادروان جهانگیر جهانگیری، فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینمای ایران  8 دی ماه به دلیل ایست قلبی از دنیا رفت.

زنده یاد جهانگیر جهانگیری‌ در سال ۱۳۲۵ در بندر انزلی به دنیا آمد. وی فعالیت در سینما را در سال ۱۳۴۴ با عنوان دستیار کارگردان و مدیر تدارکات آغاز کرد

او کارگردانی آثاری نظیر کنسرت روی آب (۱۳۸۹)، افراطی‌ها (۱۳۸۸)، غریبه‌ای در شهر (۱۳۸۸)، چشمک (۱۳۸۷)، ملودی (۱۳۸۶)، بی‌همتا (۱۳۸۰)، یاغی (۱۳۷۶)، حادثه در کندوان (۱۳۷۴)، مجازات (۱۳۷۳)، بدل (۱۳۷۲)، رابطه پنهانی (۱۳۷۱)، تبعیدی‌ها (۱۳۷۰)، رانده شده (۱۳۶۸)، طغیان (۱۳۶۴)، مرگ گرگ‌ها (۱۳۶۴)، مزدوران (۱۳۶۳)، عصیانگران (۱۳۶۰)، سرنوشت‌سازان (۱۳۵۶) را در کارنامه هنری خود به ثبت رسانده است.

 

حادثه معراجی ها و مرگ شش متخصص

بنابراین گزارش، تلخترین حادثه سینمایی روز  18 دی رخ داد  و در حالی که روزهای واپسین فیلمبرداری فیلم سینمایی «معراجی ها» در حال انجام شدن بود، بر اثر سانحه ای در حین کار جواد شریفی راد، رضا فرجی، علی اکبر رنجبر، و سه تن از عوامل این فیلم به ملکوت اعلاء پیوستند.

زنده یاد جواد شریفی راد که جزو با سابقه ترین مدیران جلوه های ویژه در سینمای ایران بود تا کنون مسئولیت جلوه های ویژه بیش از سی فیلم سینمایی را بر عهده داشت. او به تازگی مراحل فنی فیلم عظیم محمد (ص) ساخته مجید مجیدی را به پایان رسانده و از نخستین تجربه های او در سینمای انقلاب می توان به حمله به اچ 3، شمارش معکوس و مسیر معکوس اشاره کرد و از آخرین کارهای او شکارچی شنبه و «اخراجی های یک و دو»  می توان اشاره کرد.

 

ژیلا مهرجویی

شادروان ژیلا مهرجویی، طراح صحنه و لباس روز 8 آذر ماه  از دنیا رفت.

این هنرمند که به تازگی تحت جراحی قلب قرار گرفته بود در بیمارستان بستری بوده است و گفته می‌شود به دلیل افت فشار امروز در بیمارستانی در تهران درگذشت. او متولد 1324 بود و در سن 68 سالگی از دنیا رفت.

مرحوم ژیلا مهرجویی فارغ التحصیل رشته کارگردانی در مدرسه عالی تلویزیون و سینما در سال 1351 بود. فوق لیسانس رشته جامعه شناسی سینما را از دانشگاه اوت اتور پاریس گرفته بود.

او فعالیتش را در سینما به عنوان منشی صحنه با فیلم «چشمه» آربی آوانسیان آغاز کرد.

مرحوم ژیلا مهرجویی بعدها به عنوان طراح صحنه و لباس و در برخی موارد منشی‌صحنه در فیلم‌هایی چون دایره مینا ‌، اجاره‌نشین‌ها ،فیل در تاریکی‌، هامون‌، بانو‌، سارا‌، لیلا‌، باد ما را خواهد برد‌، بوی کافور عطر یاس‌، مارال‌، چتری برای دو نفر‌، خانه‌ای روی آب‌، این زن حرف نمی‌زند،‌ تارا و تب توت‌فرنگی‌، روایت سوم ننه گیلانه ، صبحانه برای دو نفر با کارگردان های مطرحی چون داریوش مهرجویی،بهمن فرمان‌آرا، عباس کیارستمی، رخشان بنی‌اعتماد و... همکاری کرد.

زنده یاد ژیلا مهرجویی برای «بوی کافور عطر یاس» از هجدهمین جشنواره‌ فیلم فجر و «خانه روی آب» از بیستمین دور‌ی جشنواره، سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس را گرفته بود.

 

مازیار پرتو

مازیار پرتو، فیلم‌بردار قدیمی سینمای ایران از دنیا رفت،این هنرمند که در سال‌های اخیر در آمریکا به سر می‌برد، 2 بهمن ماه درگذشت..

پرتو متولد 1311 بود و در سینما کارش را با فیلم‌برداری فیلم کوتاه «شقایق سوزان» آغاز کرد.

از فیلم‌هایی که او فیلم‌برداری کرده است می‌توان به قیصر، طوقی، باباشمل، برزخی‌ها، جعفرخان از فرنگ برگشته، روز واقعه، کفش‌های میرزانوروز، سفر جادویی،آدم‌برفی، اصحاب کهف و... اشاره کرد.

مجموعه‌های تلویزیونی نظیر امام علی (ع) و هزاردستان، مردان آنجلس از جمله آثاری است که او آن‌ها را ثبت کرده است.

مازیار پرتو چند سال قبل در آخرین روزهای حضورش در ایران، مقابل دوربین مستند «قیصر 40 سال بعد»، ساخته مسعود نجفی رفت و درباره فیلم «قیصر» و خاطراتش سخن گفت.

مرحوم مازیار پرتو فرزند علی پرتو متخلص به شین پرتو (نویسنده و محقق ادبی) بود. او دایی ویشکا آسایش (بازیگر سینما) است. مازیار پرتو دارای مدرک تحصیلی دیپلم هنرستان صنعتی تهران بود و با گذراندن دوره فیلمبرداری دانشگاه سیراکیوز در تهران ( در سال 1332) در ادامه در وزارت فرهنگ و هنر به عنوان فیلمبردار فیلم‌های گزارشی، خبری و مستند، استخدام شد.

حرفه‌ اصلی مازیار پرتو در سینما فیلمبرداری بود اما در معدودی از فیلم‌ها بازی هم کرد و به عنوان تدوینگر هم همکاری داشت.

 

پرتو مهتدی

پرتو مهتدی، مترجم و منتقد سینما شامگاه 7 بهمن‌ماه درگذشت.

این منتقد و مترجم قدیمی سینما که مدتی به دلیل سرطان کبد در بیمارستان تهران کلینیک بستری بود، دوشنبه شب 7 بهمن‌ماه در این بیمارستان درگذشت.

قرار بود چندی قبل و در هفتمین جشن انجمن منتقدان سینمای ایران، از سال‌های فعالیت زنده یاد پرتو مهتدی با حضور وی تقدیر شود که او به دلیل بیماری نتوانست به این مراسم بیاید اما بزرگداشت او برگزار شد.

زنده یاد پرتو مهتدی که به دو زبان انگلیسی و فرانسوی مسلط بود، سابقه همکاری با مجلات «فیلم» و «دنیای تصویر» را داشت و سال‌ها دبیر سرویس سینمایی جهان هفته‌نامه سینما بود. مهتدی همچنین سال‌ها با بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر همکاری کرد.

مرحوم مهتدی در دهه 1360 و اوایل دهه 1370 در چند پروژه سینمایی از جمله: جدال، خانه ابری، صعود، گلنار، زیر بام‌های شهر، دستمزد، سیرک بزرگ، بچه‌های طلاق و مدرسه پیرمردها، به عنوان منشی صحنه یا دستیار کارگردان حضور داشت. اسکارلت، غریبه، چشم به راه، در پناه عشق و عشق دوباره، از جمله کتاب‌هایی است که او به فارسی ترجمه کرده است.مرحوم مهتدی در چند سال گذشته چندان فعال نبود و بیشتر در ویرایش متون به شاگردانش کمک می‌کرد.

برپایه این گزارش ، علاوه بر هنرمندان مذکور در سال 92 هنرمندانی دیگر چون  احمد ابراهیمی، محمد علی ابرآویز، جمشید احسانی، اسماعیل ارحام صدر، احمد اسفتدیاری، حشمت الله اسحاقی، خیرالله الهی، مهدی افضلی، فاضل السکرانی، قلیج انوری، آقاجان آقایی، عبدالمحمد آیتی، هادی باغبانی، یحیی باغچقی، عبدالله بهرامی، ولی الله ترابی، صادق تیرافکن، کوروش توکلی، علی حعفریان، احمد جورقانیان، فریدون حافظی، اسماعیل حیدری، قسمت خانی، رضا خمسه ای، علی اصغر خواجه افضلی، محمود ذوالنون، ابراهیم ذهبی، سید محمد حسین رحمتی، رضا ضرامندی، علی اکبر رنجبر، سید الوالحسن روح القدس، فهمیه رحیمی، بهمن سرکاراتی، حسن سراج زاهدی، سعیدسلطانی فر، محمد تقی شریفی، بیوک آقا شکورزاده، حسن شیرکوند، جمشید صداقت نژاد، داریوش صفوت، خانعل صیامی، براگجر طهماسبیان، محمد عبادیان، کربلایی تقی عزیزی، احمد عطایی، حمید غبرانژاد، پروین غفاری، محمد رضا فتاحی، وجیه الله فردی مقدم، ناصر فروغ جعفری، امیر حسین فردی، اردشیر فهیمی، ابوالفضل فیاضی، محمد رضا قدرت نما، منوچهر قزلباش، محمد قهرمان، هوشنگ کاوه، رضا کریمیف طاها کریمی، احمد کیسلا محمد گالن حسین کلسرخی، فلورانس لیپت، یحیی مافیف کریم محمد ابراهیم، مهدی مرای نژاد، پرویز مرزبان، حمید مظهری، حبیب الله معلمی، رفیع موتمنی طباطبایی، پرویز نادری، فردون نوری، سعید نیاز کرمانی، سلیمان ولی نژاد، صادق همایونی ، حسین زمانی نیز از میان ما رفتند. روحشان شاد و یادشان گرامی باد.